اگزما چیست و چگونه درمان می شود ؟
- رضا
- مرداد 15, 1393
- پوست و مو, مواضع خارجی بدن
- بدون نظر
اگزما یک عبارت کلی است که التهاب پوست را نشان می دهد. اگزما که نام دیگرش درماتیت می باشد یک شکل ویژه ندارد و به اشکال مختلفی بروز می کند و در بعضی از افراد بیش از یک نوع آن دیده می شود. اشکال معمول آن شامل:
۱- درماتیت آتوپیک ۲- درماتیت تماسی ۳- درماتیت دست
۴- نورو درماتیت ۵- درماتیت شغلی ۶- درماتیت سبورئیک
۷- درماتیت استازیز ۸-درماتیت سکه ای ۹- Dyshidriotic Dermatitis است.
۱- تفاوت بین اگزما و درماتیت آتوپیک چیست؟
یکی از اشکال معمول درماتیت، فرم آتوپیک آن است که حدود ۲۰-۱۰% افراد جامعه با خارش مزمن، عود کننده و دانه های خیلی خارش دار در کودکی مشخص می شود. خوشبختانه بیشتر موارد این بیماری با افزایش سن بر طرف می شود.
بطور کلی، درماتیت آتوپیک رفت و برگشتی است و غالبا بر اساس یک فاکتور محیطی ایجاد می شود. اگر چه علت آن نا مشخص است ولی مشکل اصلی پاسخ غیر طبیعی سیستم ایمنی بدن می باشد.
در افراد دچار اگزما، پاسخ التهابی به عامل ایجاد تحریک بیش از اندازه عمل کرده و باعث خارش و خراشیدن پوست می شود. اگزما مسری نیست. بیشتر بیماران باید جهت جلوگیری از تشدید ضایعات درمان شوند اگر چه اگزما ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد، ولی غالبا با بروز لکه های خارش دار، قرمز و خشک مشخص می شود. اگزما ممکن است در یک بخش بدن دیده شود ولیکن در نوزادان بیشتر در پیشانی، گونه ها، بازو، ران، پوست سر و گردن دیده می شود.
در کودکان و بالغین، بیشتر در صورت، گردن و اطراف آرنج، زانو و مچ پا دیده می شود و در بعضی افراد با انتشار پراکنده در کل بدن دیده می شود.
در مواردیکه خارش شدید، خشکی و قرمزی باعث خراش مزمن پوست شود، پوست قوامی شبیه چرم پیدا می کند و این بدلیل ضخیم شدن پوست در اثر خارش است که به Lichenification معروف است.
۲- چه عواملی باعث بروز خارش در افراد اگزمایی می شود؟
مواردیکه در افراد دچار اگزما باعث تشدید خارش می شود، در افراد دیگر ممکن است بی اثر باشد. در بعضی موارد تشخیص علت تشدید ضایعات مشکل است ولی بنظر می رسد مواد خشن و زبر در تماس با پوست باعث خارش پوست شود. در بعضی موارد گرما یا تعریق بیش از حد عامل تشدید ضایعات است.
در بعضی موارد صابون ها، پاک کننده ها، مواد ضد عفونی کننده، عصاره میوه ها و یا گوشت، زبان و و بزاق حیوانات و یا زوائد بدن آنها ممکن است باعث خارش پوست شود.
عفونت سیستم تنفسی در اثر ویروس نیز ممکن است علت تشدید خارش شود. استرس در بعضی موارد باعث تشدید ضایعات می گردد.
۳- چه کسی اگزما می گیرد؟
اگزما هم در کودکان و هم در بالغین رخ می دهد ولی غالبا در نوزادان دیده می شود. اگر چه هنوز علت مشخصی برای آن ذکر نشده ولی سابقه فامیلی آلرژی نقش موثری در بروز آن دارد.
افرادیکه بصورت ژنتیکی مستعد اگزما باشند و با عوامل محیطی آن تماس پیدا کنند، ممکن است دچار آن شوند. در افرادیکه اگزما دیده می شود ممکن است فرد به رینیت آلرژیک و یا آسم نیز مستعد گردد.
۴- میزان شیوع اگزما چقدر است؟
حدود ۱۵میلیون نفر در آمریکا از اگزما رنج می برند. حدود ۲۰-۱۰% نوزادان اگزما دارند. اگر چه در حدود نیمی از این کودکان، بیماری با افزایش سن و حدود سن ۱۵ سالگی فروکش می کند.
عواملی که اگزما را شدیدتر می کنند
بسیاری از افرادی که به اگزما مبتلا هستند بر این باورند که برخی کارها می تواند این بیماری را در آنها تشدید کند. این عوامل تشدید کننده بیماری که به صورت علمی هم ثابت شده اند شامل موارد زیر می شود:
*استرس های روحی و جسمی
*عادت های ماهانه برای خانم ها
*انواع مختلف بیماری ها
*برخی از انواع غذاها
*تغییرات آب و هوایی
پیشگیری از اگزما در افراد بسیار دشوار است، اما در عین حال روش های گوناگونی وجود دارد که افراد با استفاده از آن می توانند خود را در مقابل این عارضه ایمن کنند و به هنگام ابتلا ظرف مدت زمانی کوتاه درمان شوند. آخرین بررسی هایی که در این زمینه انجام شده نشان می دهد، نوعی باکتری که در حالت عادی در پوست همه افراد زندگی می کند و staphylococcus نام دارد به عنوان عامل اصلی در بروز این بیماری محسوب می شود. خاراندن پوست به هنگام ابتلا به اگزما می تواند لایه بیرونی پوست را از بین برده و راه ورود این باکتری ها به بدن را آزاد کند.
درمان های اگزما
بهترین درمان هایی که برای بیماری اگزما وجود دارد شامل کرم های نرم کننده پماد ها، نرم کننده های مایع برای شستشوی محل مورد نظر، کرم های آنتی بیوتیکی و … می شود. اگر محل بروز اگزما بر روی پوست شما بسیار خارش دارد و پس از مصرف دارو های یاد شده هنوز درمان نشده است، شما باید هر چه سریع تر به پزشک متخصص مراجعه کنید. اگر چه بیماری اگزما نمی تواند به طور کامل درمان شود، می توان آن را در حالتی نگه داشت که بیشتر پیشرفت نکند.به هر حال هر فردی می تواند با عدم خارش پوست، کاهش استرس، دوری از عوامل بروز اگزما، استفاده از روش های درمانی موجود و … خود را در مقابل این عارضه ایمن کند.
۵- چگونه می توان از بروز اگزما پیشگیری کرد؟
تشدید ضایعات اگزما با انجام چند فاکتور ساده قابل پیشگیری است. دستوراتی که می تواند از تشدید ضایعات بکاهد یا تعداد دفعات آن را کاهش دهد شامل:
۱- بطور مکرر پوست را مرطوب کنید.
۲- از تغییرات ناگهانی حرارت و رطوبت در محیط بپرهیزید.
۳- از تعریق یا گرمای بیش از حد پیشگیری کنید.
۴- استرس را کاهش دهید.
۵- از تماس با مواد ایجاد کننده خارش مثل پشم یا سایر محرکها دور بمانید.
۶- از صابون های قوی، پاک کننده ها یا ملاسما اجنتاب کنید.
۷- از فاکتورهای آلرژن محیطی مثل زوائد حیوانات، زباله و… اجنتاب کنید.
۸- غذاهایی که باعث تشدید ضایعات می شوند، میل نکنید.
۶- چگونه اگزما درمان می شود؟
اولین قدم در درمان اگزما پیشگیری از خارش است. بهتر است از محلولها یا کرم های موضعی جهت مرطوب کردن پوست استفاده کنید. این راه بسیار موثر است. خصوصا اگر پس از استحمام (در عرض ۳ دقیقه پس از استحمام) انجام شود. استفاده از کمپرس سرد بر روی ضایعات خارش دار باعث بهبودی خارش می شود. اگر شرایط موجود بدتر شد یا بطور رضایت بخشی بر طرف نشد، استفاده از کرم ها یا پمادهای کورتیکوستروئید موضعی بدون تجویز پزشک برای کاهش التهاب لازم است.
در شرایطی که استفاده از ترکیبات کورتیکوستروئید قوی تر لازم است باید با تجویز پزشک استفاده شود چرا که عوارض جانبی در بر دارد.
برای کاهش عوارض جانبی مثل نازک شدن پوست، پزشک طول درمان را کوتاه می کند. در موارد تشدید ضایعات استفاده از کورتیکوستروئید خوراکی لازم است ولی با قطع درمان خوراکی امکان تشدید دوباره ضایعات وجود دارد. پوستی که تحت تاثیر اگزما قرار دارد ممکن است دچار عفونت شود، که در این موارد تجویز موضعی یا خوراکی آنتی بیوتیک لازم است. بعلاوه در موارد خارش شدید، آنتی هیستامین خوراکی تجویز می شود. از جائیکه خواب آلودگی عارضه شایع آنتی هیستامین ها است. بهتر است این ترکیبات قبل از خواب مصرف شود و پس از مصرف این ترکیبات از رانندگی پرهیز شود.
سایر درمانها شامل :
درمان با تاروفتوتراپی (نور درمانی) هستند که تجهیزات خاص خود را می طلبد. سیکلوسپورین که باعث تعدیل کردن سیستم ایمنی می شود، فقط در موارد بسیار شدید استفاده می شود.
دو ترکیب موضعی شامل تاکرولیموس و پیمکرولیموس، از طرف FDA مورد تایید بوده و در درمان درماتیت آتوپیک استفاده می شود. این ترکیبات در طبقه Calcineurin Inhibitor قرار می گیرد و باعث تعدیل سیستم ایمنی می گردد و بدینوسیله یک درمان تکمیلی خصوصا در افرادیکه کورتیکوستروئید موضعی طولانی مدت استفاده می کنند و دچار عوارض آن شده اند قابل استفاده خواهد بود.
۷- اقداماتی که باید برای کودکان دچار اگزما انجام داد، چیست؟
کودکان بیماران ویژه ای هستند چون نمی توان از خاراندن بدنشان جلوگیری کرد و این موجب بدتر شدن ضایعاتشان می شود.
برای موارد خفیف تا متوسط، استفاده از مرطوب کننده بطور منظم موثر است و در بعضی مواقع این بیماری تا دوران کودکی مشخص نمی شود.
تا جائیکه ممکن است از تماس کودک با آلرژنها جلوگیری شود. پس از استحمام مرطوب کننده را طی ۳ دقیقه برای حفظ رطوب بدن کودک استفاده کرد. از تغییر حرارت ناگهانی پرهیز کرد. محل خواب و بازی کودک را از بروز عوامل محیطی پاک کرد. از صابونهای ملایم هم برای شستشوی بدن و هم برای لباس کودک استفاده کرد و لباس کودک در راحت ترین شکل و الیاف نخی باشد. درموارد شدیدتر حتما به پزشک مراجعه شود.
در طب کلاسیک اگزما عبارت است از یک بیماری پوستی آلرژیک مزمن. این بیماری خصوصاً در پوست دست، سر، صورت، پشت گردن، یا آرنج و زانو رخ می دهد، بیماری ممکن است بین یک ماهگی تا یک سالگی آغاز شود. این بیماری معمولاً تا سه سالگی مقداری تخفیف می‌یابد، اما ممکن است در هر سنی مجدداً شعله‌ور شود. انواع آن عبارتند از: اگزمای آتوپیک، که در افرادی که مستعد آلرژی هستند رخ می دهد و خصوصاً در شیرخواران شایع است؛ اگزمای سکه مانند، که در بزرگسالان رخ می‌دهد و علت آن ناشناخته است؛ اگزمای دست، که معمولاً در اثر تحریک با یک ماده تحریک کننده ایجاد می‌شود.
علایم شایع
• خارش (گاهی شدید) در ناحیه اگزما
• بروز تاول‌های کوچک در محل اگزما همراه با تراوش مایع
• ضخیم شدگی و پوسته‌ریزی در اثر التهاب مزمن
علل
الف – در طب کلاسیک غالباً علت مشخصی ندارد. اما در طب سنتی هر بیماری(سوء مزاج) دارای علت مشخص است.
ب – واکنش آلرژیک به چیزهای بسیار متنوع از جمله:
• غذاهایی مثل تخم‌مرغ، گندم، شیر، یا غذاهای دریایی
• پارچه پشمی
• لوسیون‌ها و پمادهای پوستی
• صابون‌ها و پاک‌کننده‌ها
• گیاهان، مواد مورد استفاده در دباغی، رنگ‌ها، داروهای موضعی
عوامل تشدید کننده بیماری
• استرس
• سابقه بیماری آلرژیک مثل تب یونجه، آسم، یا واکنش دارویی
• پارچه‌های دوخته شده از الیاف مصنوعی که عرق بدن را به دام اندازند.
• تغییرات شدید آب و هوا از نظر رطوبت، سرما یا گرما (خصوصاً وقتی تعریق زیاد شود).
پیشگیری
• اجتناب از عوامل خطر
• به دست کردن دستکش های لاستیکی با آستر نخی برای کارهای منزل
عواقب مورد انتظار
ممکن است بعضی از کودکان از اگزما رهایی یابند، اما بعضی دیگر به درمان مقاومند و ممکن است تا زمان بلوغ اگزما داشته باشد. البته علایم را معمولاً می‌توان با درمان کنترل کرد. تحریک پوست در اثر هر علتی می‌تواند باعث شعله‌ور شدن اگزما یا تشدید آن شود.
عوارض احتمالی
عفونتر های باکتریایی ناشی از آسیب به پوست
انواع اگزما عبارتند از: اگزمای آتوپیک، که در افرادی که مستعد آلرژی هستند رخ می‌دهد و خصوصاً در شیرخواران شایع است؛ اگزمای سکه مانند، که در بزرگسالان رخ می دهد و علت آن ناشناخته است؛ اگزمای دست، که معمولاً در اثر تحریک با یک ماده تحریک کننده ایجاد می شود.
درمان
اصول کلی
• درمان مشتمل است بر رفع علایم و شناسایی و حذف علت
• پوشیدن لباس نخی گشاد برای کمک به جذب عرق
• حتی‌المقدور به حداقل رساندن استرس
• کوتاه کردن مرتب ناخن‌ها و به دست کردن دستکش نرم به هنگام خواب برای جلوگیری از خاراندن. توجه داشته باشید که خاراندن اگزما را بدتر می‌کند.
• کمتر حمام بگیرید تا از خشکی زیاد پوست اجتناب شود. صابون و آب ممکن است باعث شعله‌ور شدن بیماری شوند. به هنگام حمام گرفتن، از صابون های غیر چرب مخصوص و آب ولرم استفاده کنید. نواحی ملتهب را صابون نزنید.
• پس از حمام بلافاصله از کرم نرم و مرطوب کننده استفاده کنید.
• از قرار گرفتن در معرض تغییرات دمایی شدید (سرما یا گرمای زیاد) خودداری کنید.
• از هر چیزی که قبلاً بیماری را بدتر کرده است اجتناب کنید.
• از دستگاه مرطوب خنک کننده هوا برای افزایش رطوبت هوای خشک داخل منزل استفاه کنید.
درمان پیشنهادی اگزما در طب سنتی
طب سنتی
– سرکنگبین خوراکی به مدت ۱۲۰ روز
– حجامت عام ۴۰ روز بعد از سرکنگبین در افراد سرد
– حجامت عام از ابتدا در افراد گرم مزاج
– حجامت موضعی بعد از انجام حجامت های عام ۱ تا ۳ مرحله
– استفاده از روغن بنفشه یا روغن گردو جهت مواضع درگیر
– رفع یبوست با مصرف شربت خاکشیر و یا میوه تمر هندی یا زیتون و انجیر
– شستشوی مواضع درگیر با سرکه
– عرق رازیانه و عسل در خانمها و عرق کاسنی در آقایان
– استفاده از خاکشیر – آش جو و آلو و عرق شاهتره
– حذف مواد غذایی مضر مانند : انواع شکلاتها – سوسیس و کالباس – نوشابه و…
– استفاده از روغن زیتون و عسل موضعی
– در موارد مقاوم استفاده از زالو در مواضع درگیر
درباه نویسنده
این مطلب دارد بدون نظر