شرایط اهدای خون

برای آنکه شما بتوانید خون خود را اهدا کنید باید واجد شرایطی باشید که بواسطه آن ؛اهدای خون؛نه برای سلامتی بدن شما عوارضی داشته باشد ونه برای فردی که قرار است خون شما به وی تزریق گردد.

شرایط عمومی اهدای خون به قرار زیر هستند:
۱ – ارائه کارت شناسایی عکس دار توسط داوطلب اهداخون
۲- حداقل سن ۱۷ سال و حداکثر ۶۵ سال.چنانچه اولین نوبت اهدا خون می باشد حداکثرسن جهت اهدا ۶۰ سال است.
۳- حداقل وزن ۵۰کیلو گرم.
۴-رعایت فاصله زمانی حداقل ۸ هفته بین دو نوبت اهدای خون؛با این شرط که دفعات اهدا ی خون از ۴ بار در سال تجاوز ننماید.البته بهتر است آقایان با فواصل ۳ ماهه ؛و خانمها با فواصل ۴ ماهه نسبت به اهدای خون اقدام نمایند.

۵-تندرستی ؛بدان معنی که علاوه بر احساس سلامتی؛توانایی انجام فعالیتهای معمول زندگی خود را داشته باشید.خوب است بدانید ؛که در رابطه با اهدای خون؛حتی یک فرد دیابتی یا مبتلا به پرفشاری خون ؛که بیماری وی تحت کنترل و در سیر درمان قرار داشته باشد نیز تندرست محسوب می شود.

–اهداکنندگان طی ۶-۴ ساعت قبل از اهدای خون ،غذامیل کرده باشند.
– اهداکنندگان مراجعه به دندانپزشکی نداشته باشند.
– اهداکنندگام مبتلا به سرماخوردگی یاگلودرد نباشند.
– اهداکنندگان طی یکسال گذشته بستری در بیمارستان یاجراحی نداشته باشند.
– اهداکنندگان طی یکسال گذشته تزریق خون ،واکسیناسیون یاتزریق هورمون رشدنداشته باشند.

درصورتیکه اهداکنندگان از دارویی استفاده می کنند دررابطه با مواردزیرباپزشک مشورت کنند:
*چه دارویی و به چه علت مصرف کرده اید؟
*آیا دوره کامل دارو را مصرف کرده اید؟
*چه زمانی مصرف دارو به پایان رسیده است؟
*آیا آسپرین یا داروی حاوی آسپرین مصرف کرده اید؟ چه زمانی ؟
*آیا داروهای آنتی بیوتیک خوراکی یا تزریقی مصرف نموده اید؟

-اهداکنندگان طی یکسال گذشته حجامت ،خالکوبی ،الکترولیزطب سوزنی یاسوراخ کردن گوش یا آندوسکوپی نداشته باشند.

-در صورتیکه مبتلا به بیماری خاص مثل قلبی-عروقی-مغزی -نخاعی -گوارش -تیروئید-خونی -متابولیک -کلیوی -ریوب -اتوایمیون – دیابت -روماتیسم -تب روماتیسمی واختلالات انعقادی می باشیدبا پزشک مشورت فرمائید.

– درصورتیکه طی یکسال گذشته سفر به مناطق مالاریاخیز داشته ایدبمدت یک سال از اهدای خون معاف می باشید.
-اهداکنندگانی که طی ۱۲ماه گذشته تشخیص سوزاک یاسیفلیس برای آنها گذاشته شده است از اهدای خون بمدت ۱۲ ماه معاف هستند.
-درصورتیکه رفتارهای مخاطره آمیزداشته اید (روابط جنسی پرخطر-اعتیادتزریقی -اقامت درزندان )باپزشک مشورت نمائید.

مراحل اهدای خون
۱- ثبت نام : شامل ثبت مشخصات فردی شما نظیر نام , سن, ملیت, آدرس و …
۲- غربالگری پزشکی : شامل مصاحبه پزشک و انجام معاینات ساده (اندازه گیری وزن, فشار خون, نبض و درجه حرارت بدن) با هدف تایید صلاحیت پزشکی شما برای اهدای خون.
دراینجا پرسش هایی از طرف پزشک, در مورد تاریخچه سلامتی و بیماری های قبلی شما مطرح می شود که پاسخگویی دقیق و صحیح به این سئوالات, منجر به ارتقای سلامت خون های اهدایی و حفظ سلامت خود شما , در حین اهدای خون خواهد گردید.

۳-آزمایشات کم خونی و غلظت خون: با نظر پزشک مستقر در واحد اهدای خون, آزمایشات ساده ای برای اندازه گیری هموگلوبین خون شما و همچنین غلظت آن انجام می گیرد.
۴- خودحذفی: در این مرحله شما از طریق مطالعه جزوات ویژه خود حذفی وراهنمایی های پزشک معاینه,از مواردی که سلامت خون و فرآورده های خونی را به خطر می اندازد مطلع خواهید شد تا در صورت هرگونه شکی در مورد سلامت خونتان,از اهدای خون انصراف نمایید.

۵- خونگیری : شامل استریل کردن ناحیه چین آرنج می باشد. کل مرحله خونگیری از زمان خوابیدن شما روی تخت تا خارج کردن سوزن خونگیری , حدود ۱۰ تا ۲۰ دقیقه طول می کشد.
۶-نیرو بخشی : شامل دقایقی استراحت همراه با مراقبت کادر پزشکی ازشما و پذیرایی مختصر با آب میوه و شیرینی است.

توصیه های پس از اهدای خون
• بعد از اهدای خون به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بر روی تخت خونگیری استراحت کنید. به راهنمایی های کارشناسان توجه داشته , قبل از اجازه ایشان از تخت خونگیری بلند نشده و محل خونگیری را ترک نکنید.

• به هنگام بلند شدن, از تخت بعنوان تکیه گاه استفاده نکنید و با تکیه بر دستی که از طریق آن خون اهدا کرده اید بلند نشوید.
• بعد از استراحت, پذیرایی مختصری با شربت و شیرینی انجام می شود که اولاً با تطابق بدن شما با حجم خونی که اهدا کرده اید کمک می کند و دوم آنکه بعد از اهدای خون, باعث توقف بیشتر شما برای دقایقی دیگر , در محل خونگیری می شود . که زمانی مناسب برای مراقبت های پزشکی و انتقال توصیه های بهداشتی توسط کارشناسان  به شما فراهم می سازد.

• بعد از اهدای خون می توانید بلافاصله به کار و زندگی روزمره خود برگردید و حتی می توانید فعالیتهای بدنی روزانه , نظیر پیاده روی را نیز انجام دهید. منوط به آنکه تا ۲۴ ساعت به دستی که از طریق آن خونگیری انجام شده است, فشار وارد نکنید و از انجام کارهای سنگین و بلند کردن اجسام سنگین بپرهیزید , تا ناحیه سوزن دچار کبودی و یا خونریزی نشود.

• تا ۲۴ ساعت اقدام به انجام ورزش (بغیر از پیاده روی) و تمرینات بدنی سنگین نکنید.
• در صورتیکه خلبان وخدمه پروازی هواپیماهای مسافری ،خلبانان وخدمه پروازی جنگی ،رانندگان جرثقیل وکلیه وسایط نقلیه سنگین وغواصان ،کسانیکه درآتش نشانی کارمی کنند ،ورزشکارانی که ورزش سنگین وحرفه ای انجام می دهند ،افرادیکه از نردبان بالا میروند یا درساختمانهای مرتفع روی داربست کارمی کنند،رانندگان قطاروکوهنوردان بایدحداقل ۲۴-۱۲ ساعت بین اهدای خون و برگشت به کار وشغل شان فاصله باشد.

• تا چند ساعت, برچسبی را که در محل ورود سوزن خونگیری زده شده است بر ندارید .
• در طی ۲۴ ساعت آینده و بویژه ۲ ساعت اول , مایعات بیشتری صرف کنید.

• بعد از اهدای خون , مصرف اضافی هیچ گونه مواد غذایی مکمل و مقوی ضرورت ندارد, و حجم و سلولهای خون شما بطور خودکار جایگزین می شود. بهر حال در صورتی که تمایل دارید سلولهای خونی شما سریعتر جبران شود, مصرف محدود قرص های حاوی ترکیبات آهن و ویتامین ث در طی روزهای بعد از اهدای خون , با مجوز پزشک مستقر در واحد اهئای خون و با میزانی که ایشان تعیین می کند, بلامانع است. باید دانست که حجم مایع خون اهدایی شما در طی ۲۴ ساعت , و تعداد گلبولهای قرمز خون شما نیز حداکثر در عرض ۲-۴ هفته , توسط بدن شما جبران می شود.

• اگر سیگاری هستید , حداقل تا یک ساعت پس از اهدای خون سیگار نکشید.
• ممکن است بعداً مقداری کبود شدگی جزئی در ناحیه ورود سوزن ایجاد شود , که بدلیل جمع شدن اندکی خون, در بافت های اطراف محل خونگیری می باشد . جای نگرانی نیست چون این کبودی در عرض ۲-۳ روز ,خودبخود بر طرف خواهد گردید .

• اگر از محل خونگیری , هر گونه خونریزی مشاهده گردید, کافی است دست خود را بالا نگه داشته و به کمک یک گاز استریل و یا پارچه های تمیز و با نیروی برآمدگی گوشتی کف دست خود به آن فشار آورید , تا خونریزی متوقف شود. در صورت ادامه یافتن خونریزی , به پایگاه اهدا خون مراجعه کنید.

• اگر در طی روز یا روزهای بعد, در ناحیه ورود سوزن خونگیری دردی احساس کردید, در صورت نیاز می توانید مسکن های معمولی نظیر استامینوفن و یا بروفن استفاده کنید( بروفن با با شکم خالی مصرف نکنید). اگر درد شدید بود به پایگاه انتقال خون مراجعه کنید.
• اگر در طی ۲ هفته پس از اهدای خون ,‌دچار هر نوع بیماری عفونی شدید, حتماً به پایگاه انتقال خون اطلاع دهید.شاید لازم باشد تا از ورود خون اهدایی شما به چرخه مصرف خون جلوگیری شده و یا آزمایشات تکمیلی بطور رایگان توسط سازمان انتقال خون بر روی خون شما انجام شود.

 • اگر در طی ۶ ماه پس از اهدا خون, دچار یرقان و یا هر نوع بیماری عفونی منتقله از راه خون و تماس جنسی نظیر ایدز, سیفلیس و… شدید , حتماً پایگاه انتقال خون را در جریان قرار دهید.
• عده ای از اهدا کنندگان , در مورد کاهش وزن بواسطه اهدای خون سئوال می کنند.باید دانست که با اهدای خون, تا نیم کیلو گرم از وزن بدن بطور موقت کم می شود که مربوط به حجم خون اهدا شده است و این کاهش خفیف وزن م بلافاصله با مصرف آبمیوه و شیرینی و یا مصرف غذا در همان روز جبران می شود.

• بر روی خون اهدایی شما به طور روتین آزمایشاتی با هدف ردیابی بیماری های منتقله از راه خون , نظیر ایدز, هپاتیت,سیفلیس و… نیز تعیین گروه خونی انجام می شود , و نتیجه حاصله , در قالب کارت خون , به آدرس شما ارسال می شود. اطفاً در مراجعه های بعدی خود به پایگاه های اهدای خون, کارت خون قبلی خود را بهمراه بیاوریدو در صورتی که به هر دلیلی کارت خون به دست شما نرسید,حتماً با پایگاه اهدای خون تماس بگیرید, تا رد صورت لزوم, کارت المثنی صادر شود.

انواع اهدا خون
۱ – اهدا خون غیرخودی (آلوژنیک )

– اهدا خون خودی (اتولوگ )
انواع اهداکنندگان اهدا خون غیرخودی (آلوژنیک ) :
الف – اهداکنندگان پولی : این افراد در ازای دریافت پول خون اهدا می نمایند. از آنجاییکه این افراد ممکنست به خاطر دریافت پول به سوالات مربوط به رفتارها وسلامت خود پاسخ صحیح ندهند نمی توانند بعنوان منبع تامین خون سالم معرفی شوند.

ب – اهداکننده جایگزین/فامیلی:این افراد در زمانی که خون آنها مورد نیز یکی از اعضاء خانواده یا آشنایان می باشد خون اهدا می نمایند .این افراد ممکنست به خاطر تحت فشار بودن از طرف اعضای خانواده ویا نگرانی برای خود بیمار به سوالات پاسخ صحیح ندهند و باعث انتقال آلودگی به فرد گیرنده خون شوند. همچنین بستگان بیمار نیازمند به خون ممکن است افرادی را با پرداخت پول تشویق به اهدای خون به جای خود نمایند.

ج – اهداکنندگان داوطلب: این افراد به صورت کاملا داوطلبانه وبدون در نظر گرفتن پاداش مادی خون خود را اهدا می نمایند.انگیزه اصلی این افراد کمک به دیگران است. دلایل اندکی جهت پنهان کردن اطلاعات مربوط به آن بخش از سلامت و روش زندگی فرد که آنهارا برای اهدای خون به طور موقت نامناسب می نماید دارند وخون سالمتری را می توانند اهدا کنند.

اهداکنندگان داوطلب به سه گروه تقسیم می شوند :
– اهداکننده بار اول : اهداکننده ای است که برای اولین بار به مراکز اهدای خون مراجعه کرده وسابقه هیچگونه اهدای خونی ندارد .
– اهداکننده با سابقه : به اهداکننده ای اطلاق می شود که سابقه اهدای خون را دارد ولی از آخرین باری که اهدای خون نموده بیش از یکسال می گذرد. این تعریف در بر گیرنده اهداکنندگانی است که در سال کمتر از ۲ بار خون اهدا می نمایند.
– اهداکننده مستمر : اهداکننده ای که سالانه حداقل دو بار خون اهدا می کند.

 فردا دیراست همین امروز به جمع اهداکنندگان مستمر سازمان انتقال خون بپیوندید.
آیا می دانید که :
– هر۳ ثانیه ،یک بیمار نیاز به خون و فراورده های آن پیدا می کند.
– از هر ۳نفر یک نفردرطول زندگی نیاز به خون پیدا می کند.
– یک واحدخون اهدایی شما که فقط اندکی از خون موجود در بدن شماست می تواند جان ۳ نفررا از مرگ حتمی نجات دهد.

  فراموش نکنید که : همیشه چشمان یک بیمارنیازمند به خون منتظرشماست.