مدیریت پسماند در تهران رویه درستی ندارد/هشدار درباره میزان سرب موجود در مرغ

زندگی در تهران به جز تحمل آلودگی همیشگی هوا، این سال‌ها آلودگی‌های جدید از جمله میوه وتره بار آلوده گرفته تا گوشت و مرغ را برای مردم، ناچار کرده است. آلودگی‌های زیست محیطی و زباله نیز رهنمون زندگی شهرنشینی شده و جملگی تبعات جبران ناپذیری را برای شهروندان همراه داشته است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه قانون،در این میان، تلاش‌هایی هر چند کم سرعت برای کنترل برخی از آلودگی‌ها از جمله در مصرف محصولات کشاورزی شروع شده که «رحمت ا… حافظی» رئیس کمیسیون شورای اسلامی شهر تهران به بخش‌هایی از آن اشاره کرده و در عین حال می‌گوید همچنان مصرف محصولات کشاورزی در تهران ریسک پذیر بوده و سلامتی مردم شهر را با تهدید مواجه می‌کند.

چنانچه در پایش‌های فصلی که در سال گذشته روی نمونه‌هایی از محصولات کشاورزی توزیعی در میادین میوه‌وتره‌بار شهر تهران صورت گرفته، درصد‌های قابل توجهی از وجود آلودگی‌ها ثبت شده که نیاز مند برنامه ریزی و اقدام عملی در کنترل آن است. در ادامه، گفت وگو با رئیس کمیسیون سلامت شورای شهر را می خوانید که هم از آلودگی‌های محصولات کشاورزی و گوشت مرغ گفته و هم از تداوم مشکلات آلودگی زباله‌های شهری!
چندی قبل درباره آلوده بودن برخی محصولات کشاورزی که مردم تهران مصرف می کنند و این آلودگی‌ها خطر آفرین است ، بحث شد. آیا این آلودگی ها همچنان وجود دارد و مردم باید محدودیت مصرف محصولات کشاورزی داشته باشند؟
در اینکه این آلودگی وجود داشته شکی نیست اما نسبت به سال‌های قبل کمتر شده است. اقدام اساسی که برای کنترل و کاهش آلودگی‌ها انجام شد، این بود که سازمان‌های متولی در فرآیند تولید تا مصرف محصولات کشاورزی دعوت شدند و بعد از جلسات بسیار، وزارت جهاد کشاورزی قبول کرد تا بارکد‌گذاری روی محصولات کشاورزی را انجام دهد.

چرا که شما وقتی گزارش آلودگی در موضوعی را دارید، باید برای حل آن اقدام کنید تا منبع آلودگی مهار شود. اما در مورد محصولات کشاورزی، چون نمی دانیم محصول از کجا آمده باید ورود محصولات کاملا شناسایی شده تا بتوان بر رفع الودگی آن اقدام کرد. از این رو پس از جلسات مستمر، وزارت کشاورزی متعهد شد که در سال ۹۴ ، ۳۰ درصد محصولات کشاورزی را بارکد گذاری کند. همچنین این روند ادامه یافته و در سال ۹۵ ، ۷۰ درصد و در سال ۹۶ ، ۱۰۰درصد محصولات بارکد گذاری شود. که این اتفاق اگر رخ دهد، امکان خواهیم یافت که محصول شناسایی شده و مداخله برای رفع اشکال شود.
شهرداری تهران در سال گذشته با همکاری واحدهای آزمایشگاهی، روی نمونه‌های محصولات کشاورزی توزیعی در میادین میوه پایشی انجام داد تا میزان آلودگی‌ها مشخص و برای کنترل آن اقدام شود. درباره نتیجه آن می فرمایید؟
از هندوانه گرفته تا پیاز و سیب زمینی و شلیل جملگی آلودگی دارند اما نسبت به گذشته میزان آلودگی‌ها کم شده است. پایش محصولات کشاورزی در سال ۹۳ در سه مقطع بهار، تا‌بستان و ۶ ماهه دوم انجام شد. بر این اساس، ۱۱۲۰ نمونه انتخاب شده که ۵۴۰ نمونه برای پایش سموم و ۵۸۰ نمونه برای پایش آلاینده‌های سه گانه از جمله سرب و نیترات انتخاب شد.

در نتیجه پایش آمد که در مورد نمونه‌های آلاینده‌های سه گانه، هیچ گونه فاقد آلودگی وجود نداشت و از دیگر سو ۳/۴۲ درصد انواع نمونه‌های سبزی آلودگی بالا داشته شلیل و هلو ۱۵ درصد، انگور ۶/۱۱ درصد، گوجه فرنگی ۴/۳ درصد و در مجموع ۷/۸ درصد نمونه‌های محصولات آلودگی داشته که نسبت به سال‌های قبل بهتر شده اما هنوز باید کار شود. بر اساس این گزارش پر ریسک ترین محصولات مصرفی شهروندان نیز انواع سبزی، هلو و شلیل و انگور بوده است که باید برای رفع آلودگی‌های آنها اقدامات اساسی و جدی صورت گرفته تا آثار سوء آن بر سلامت شهروندان به حداقل رسد.

در مورد بررسی سموم موجود در محصولات کشاورزی چه نتیجه ای به دست آمد؟
در این زمینه نمونه‌های خیار گلخانه ای ۷/۶۱ درصد محصولات آلودگی داشته است. خیار غیرگلخانه ای ۳/۳۸ درصد ، سیب زمینی ۷/۳۶ درصد، پیاز ۳/۳۳ درصد، هندوانه ۲۲ درصد، گوجه ۱۵ درصد، خربزه ۳/۱۳ درصد، انواع انگور ۷/۱۱ درصد داشته که در مجموع ۲۳ درصد محصولات دارای آلودگی سموم بوده اند. فراوانی سموم نیز در سم‌های پرمترین و پروفمپوس بوده که هر کدام تبعاتی را برای سلامتی مردم دنبال دارد.

چنین پایشی در فصول بعدی سال ۹۳ نیز انجام شد که در فصل پاییز و زمستان در ۴۰ مورد سم مصرفی در محصولات کشاورزی پایش و ۱۱۴۰ مورد محصول انتخاب شده است. نتایج حاصل از این پایش نیز نزدیک به پایش قبلی بود که لزوم بارکد گذاری روی محصولات کشاورزی برای کنترل ورود این محصولات به بازار را دوچندان کرده است.
این آزمایشات توسط چه مرجعی انجام شده. آیا نتایج قابل اعتماد است؟
آزمایش در واحد مرجعان خاتم که لیسانس انجام پایش محصولات کشاورزی را دارند انجام شده که کاملا قابل اعتماد است. در این بین، نقش توجه مردم به نوع محصولات کشاورزی مصرفی و رعایت بهداشت کامل در مصرف آن بسیار ضروری است تا هزینه‌های ناشی از مصرف محصولات کشاورزی آلوده کمتر شود. چرا که بعضی از این سموم با شست و شوی قابل قبول و خوب قابل بر طرف شدن است. خیار و گوجه از این دست محصولات کشاورزی است که آلودگی‌های آن تا ۹۰ درصد با شست و شوی اصولی حذف خواهد شد و بر آن تاکید داریم.
مطالعاتی درباره آلودگی موجود در مرغ‌های مصرفی شهروندان نیز صورت گرفته است. آیا وضعیت آلودگی مرغ‌ها نیز مشابه آلودگی محصولات کشاورزی است و تهدیدی جدی در مصرف این محصول وجود دارد؟
بله، در مطالعات صورت گرفته میزان سرب موجود در مرغ نیز وضعیت نامناسبی دارد. چراکه بر اساس مطالعات دوسال قبل، میزان سرب موجود در گوشت سفید مرغ بیشتر از استاندارد بود. دانه‌های خوراکی مرغ درون دستگاه‌ تولید می‌شوند و شاید قطعات سربی در این وسایل وجود داشته باشند که در تماس با دانه، سربی می‌شوند اما قطعا باید برای پاسخ به این چرایی بررسی‌های لازم انجام شود.

از دیگر سو، درباره میزان هورمون موجود در مرغ‌ها اخبار متفاوتی مطرح شد که مشخص شد که نگرانی از وضعیت «هورمون» در گوشت مرغ وجود ندارد و برخلاف تصورات رایج مبنی بر میزان زیاد هورمون در گوشت مرغ‌؛ این‌گونه نیست و در نتایج پایش‌ها مشخص شد که هورمون موجود در مرغ حتی بسیار کمتر از سطح استاندارد بوده است.

از موضوع آلودگی‌های محصولات غذایی که بگذریم، وضع محیط‌ زیست تهران و آلودگی‌های آن نیز همچنان تشدید می شود. یکی از آنها بحث زباله‌های شهری است که آلودگی‌های آن بسیار می‌تواند مخرب باشد.
بله اما لازم است اشاره کنم که یکی از اصلی ترین وظایف شهرداری جمع آوری پسماند بوده که در وضع موجود مطلوب نیست. پسماندی که نه تنها نباید به مناقصه گذاشته شود بلکه باید به مزایده گذاشته شده و به جای آنکه به شرکت‌های خصوصی پول بدهیم که زباله را جمع کنند، باید در ازای جمع آوری و منبع درآمدی که برای آنها ایجاد می‌شود مبالغی هم به خزانه شهرداری واریز شود.

اکنون سالانه ۶۰۰ میلیارد تومان برای مدیریت پسماندهای شهر تهران هزینه می شود که باید از شرکت‌های جمع‌آوری گرفته شود. معتقدم مدیریت پسماندهای تهران از لحاظ اقتصادی رویه درست ندارد و از نظر سلامت نیز مخازنی که در شهر هست و زباله‌هایی که از آن بیرون ریخته، مورد تایید نیست. همچنان بخشی از زباله‌های تهران دفع نامناسب شده و حتی دفن می شود که تذکر دادیم و خواسته ایم مسئولان شهری راهکار اعلام کنند.
مگر دفن زباله تهران به پایان نرسیده است؟
خیر. در بازدیدی که قبل از پایان سال از کهریزک داشتیم، مشخص شد طی سال‌های گذشته دفن زباله بسیار می شده که دپوی عظیمی با عرض ۳۰۰ متر ، ارتفاع ۸۰ متر و طول دو کیلومتر ایجاد شده است.

اخیرا سایتی در جنوب تهران ایجاد شده است تا زباله را سوزانده و برق تولید کند. ظرفیت آن نیز ۲۰۰ تن است تا ۳ مگاوات برق تولید کرده در حالی که در تهران روزانه هفت هزار تن زباله داریم! هرچند که این سایت هم با تمام ظرفیت کار نمی کند و الان نیمه تعطیل است و از فردای افتتاحیه به دلیل خروج کارشناسان خارجی، به طور نصفه و نیمه کار کرده است.

در مورد زباله‌های بیمارستانی نیز مشکل جدی وجود دارد چرا که بیمارستان‌ها زباله‌ها را تفکیک کرده و پول می‌دهند تا جمع‌آوری شود. در اینجا زباله‌هایی که آلوده است، باید امحا شود اما این زباله‌ها روی زباله‌های شهری سال‌ها قبل دفن شده و خطر جدی ایجاد می کند.

زباله های عفونی باید به طور استاندارد امحا شود اما متاسفانه روی زباله‌های شهری دفن می شود. این حجم زباله‌های بیمارستانی سبب ایجاد دریاچه چند هکتاری شیرابه کرده است. زباله‌های بیمارستانی باید در مکانی مشخص و استاندارد دفن شود در حالی که همراه با زباله‌های شهری سال‌ها قبل، دفن شده و شیرابه آن همراه شیرابه‌های شهری ، جمع شده است.

برای دریاچه شیرابه نیز تاسیساتی در کنار دریاچه شیرابه ایجاد شده تا شیرابه تصفیه شده و برای فضای سبز استفاده شود . اما به خاطر ضعف در کارشناسی این تاسیسات ، مشخص شد که این تصفیه خانه ظرفیت غلظت شیرابه را ندارد و نمی‌تواند مثمر ثمر باشد. در حالی که اگر مطالعه دقیق می شد، می توانست یک سال و نیمه این موضوع حل شود.

سلامت نیوز