جراحی مغز و اعصاب بدون بیهوشی چگونه انجام می شود؟‎

عمل جراحی مغز یکی از حساس ترین و دردناک ترین بیماری هاست. اما شاید جالب باشد که بدانید، گاهی اوقات این عمل بدون بیهوشی انجام می پذیرد!

متخصصان مغز و اعصابریال غالباً قبل از عمل جراحی، بیمار را بیهوش می نمایند تا بتوانند در شرایط کاملا آرامی عمل خود را انجام دهند. اما گاهی اوقات ممکن است بیمار به داروی بیهوشی حساسیت داشته باشد و یا اینکه شخص مسنی باشد که امکان بیهوش کردن وی موجود نباشد. در این شرایط جراح، پیشنهاد عمل بدون بیهوشی را می دهد.

در شرایط عمل بدون بیهوشی شرایط برای جراح بسیار راحت تر است، زیرا عصب ها در حال فعالیت هستند و همه چیز در حالت طبیعی قرار دارد. مغز با این مرکز عصب ها و گیرنده هاست اما هیچ گیرنده دردی ندارد، همین امر سبب شده که متخصصان این سبک از عمل را کشف نمایند. این نوع عمل جراحی، در ابتدا به نظر سخت و غیر قابل هضم به نظر می رسد، اما باید این نکته را بگوییم که در شرایط جراحی مغز بدون بیهوشی، روند پیشرفت عمل بسیار بهتر است و بیمار هم به عوارض بسیار کمتری نسبت به عمل با بیهوشی مواجه است.

جراحی مغز بدون بیهوشی چیست؟

جراحی مغز بدون بیهوشی یا جراحی مغز در حالت هوشیاری یکی از پیچیده ترین روش جراحی مغز است که در آن جراح مغز و اعصاب بدون بیهوش کردن بیمار و در حالی که بیمار کاملا هوشیار است و به سوالات جراح مغز پاسخ می دهد، انجام می گیرد. مغز که یکی از مهم ترین اجزای بدن است و توسط هزاران رشته تار عصبی، عصب دهی می شود؛ اما خود بافت و اجزای مغز از هیچ احساس دردی برخوردار نیست. گیرنده های درد در بدن پیام های احساس درد را به مغز می فرستند و مغز با دریافت این پیام ها شروع به پردازش اطلاعات و انتقال احساس درد به اجزای مختلف بدن می شود؛ اما نکته قابل توجه این است که خود مغز که مسئول و فرمانروای این احساس است نمی تواند این حس را درک کند. زیرا بافت مغز به هیچ عنوان گیرنده درد ندارد. از این رو پزشکان و جراحان مغز و اعصاب دریافتند که می تواند عمل جراحی مغز برای درمان انواع ضایعات عرووقی مغزی، بدون استفاده از داروی بیهوشی انجام دهند.

عمل مغز یکی از پیچیده ترین جراحی هاست که انجام چنین جراحی ریسک بسیار بالایی دارد و باید توسط متخصص و جراح مغز و اعصاب با تجربه صورت بگیرد. خوشبختانه با پیشرفت تکنولوژی، روش های متعددی برای انجام جراحی مغز ارائه شده که بسته نوع ضایعه و شرایط عمومی بیمار نوع عمل جراحی نیز متفاوت است. جراح مغز، عموما برای درمان بیماری های مغزی از روش جراحی کرانیوتومی استفاده می کند.

جراحی کرانیوتومی یکی از پرکاربردترین روش جراحی برای درمان اختلالات مغزی است که در آن جراح مغز جهت دستیابی به ضایعه یا تومور مغزی، مجبور است بخشی از جمجمه را بشکافد. از این رو بیمار باید تحت بیهوشی عمومی قرار بگیرد. بیهوشی شدن برای همه افراد نگران کننده است و تمامی افراد که تحت جراحی قرار می گیرند همیشه این فکر ذهنشان را درگیر می کند که نکند بعد از بیهوشی بیدار نشوم و یا بعد از بهوش آمدن به عوارض شدیدی مبتلا شوم. اما جدای از این افکار، برخی افراد همچون سالمندان و افراد مبتلا به بیماری های قلبی هستند که نسبت به داروهای بیهوشی عوارض نشان می دهند. از این رو جراح مغز، بسته به شرایط بیمار نوع جراحی را تغییر می دهد و عمل جراحی را بدون استفاده از داورهای بیهوشی انجام می دهد. مزیت دیگری که این نوع جراحی نسبت به دیگر جراحی ها دارد این است که این نوع جراحی ها از عوارض کمتری برخوردار است.

خطرات جراحی مغز بدون نیاز به بیهوشی

برخی از خطرات احتمالی این عمل عبارتند از:

تغییر در بینایی
تشنج
مشکل در گفتار یا یادگیری
از دست دادن حافظه
اختلال در هماهنگی و تعادل
سکته
تورم مغز یا تجمع مایعات بیش از حد در مغز
مننژیت
نشت مایعات نخاعی
عضلات ضعیف

بعد از جراحی

بعد از عمل، جراح احتمالا MRI ​​درخواست می‌کند تا اطمینان حاصل شود که از بین بردن تومور یا کانون صرع کامل و موفقیت‌آمیز بوده است.

احتمالاً بعد از عمل بیمار مدتی در بخش مراقبت‌های ویژه خواهد بود و حدود دو تا سه روز را در بیمارستان می گذراند.

فرد به طور کلی ممکن است در شش هفته تا سه ماه به کار و فعالیت‌های عادی برگردد. حدود سه ماه بعد از عمل مراجعه به پزشک معالج جهت پیگیری عمل الزامیست.

عمل جراحی مغز و اعصاب به روش پیشرفته و بدون بیهوشی و در حالت بیدار روز سه شنبه ۵ شهریور ۱۳۹۸ با موفقیت در بیمارستان رضوی مشهد انجام شد.